Theta – “Kẻ ăn mòn” giá trị quyền chọn theo thời gian

Trong quyền chọn, thời gian không phải lúc nào cũng là bạn. Đối với người mua quyền chọn, mỗi ngày trôi qua là một khoản lỗ tiềm tàng. Kẻ đứng sau điều đó chính là Theta – chỉ số đại diện cho sự mất giá của quyền chọn theo thời gian, hay còn gọi là time decay.

Theta là gì?

Theta (Θ) đo lường mức độ giảm giá trị của quyền chọn theo mỗi ngày trôi qua, khi mọi yếu tố khác giữ nguyên (giá cơ sở, biến động, lãi suất…).

Theta luôn âm với người mua quyền chọn, và dương với người bán quyền chọn.

Ví dụ:
Một quyền chọn có Theta = -0.05 → nếu mọi yếu tố khác không đổi, mỗi ngày trôi qua, giá quyền chọn giảm $0.05.

Tại sao Theta lại quan trọng?

Với cùng một quyền chọn:

• Càng gần ngày đáo hạn, Theta càng lớn về độ tuyệt đối.
• Quyền chọn ATM có Theta cao nhất.
• OTM hoặc ITM sâu có Theta thấp hơn.

Điều đó có nghĩa là nếu bạn mua quyền chọn ngắn hạn ATM, chỉ cần thị trường đi ngang vài ngày, bạn có thể lỗ đáng kể chỉ vì thời gian – ngay cả khi dự đoán đúng xu hướng.

Ứng dụng thực tế của Theta

Bán quyền chọn ngắn hạn – Kiếm lời từ Time Decay

Người bán quyền chọn (option writer) đặc biệt yêu thích Theta:

+ Mỗi ngày trôi qua → quyền chọn mất giá → người bán hưởng lợi.

+ Nếu thị trường đi ngang → “thu lời thụ động” chỉ nhờ thời gian trôi.

Chiến lược phổ biến: bán quyền chọn ngắn hạn ATM hoặc OTM, với kỳ vọng giá không chạm mức thực hiện.

Người mua quyền chọn cần cảnh giác

Mua quyền chọn có kỳ hạn quá ngắn là con dao hai lưỡi:

+ Nếu giá không di chuyển nhanh như kỳ vọng → Theta sẽ “ăn mòn” toàn bộ premium.

+ Đặc biệt nguy hiểm với quyền chọn mua trong các thị trường đi ngang, ít biến động.

Chiến lược tối ưu hóa Theta

Có nhiều chiến lược khai thác hiệu quả của Theta, đặc biệt dành cho các trader “short Theta” (muốn hưởng lợi từ time decay):

Iron Condor (lưu ý: Iron Condor cực kỳ nguy hiểm)

• Bán call và put OTM cùng lúc.
• Lợi nhuận tối đa nếu giá cơ sở nằm giữa hai mức thực hiện → không bị quyền chọn thực hiện → thu toàn bộ premium.
• Tận dụng Theta rất hiệu quả, đặc biệt khi thị trường ít biến động.

Calendar Spread (Khi sử dụng nên cẩn trọng)

• Mua quyền chọn dài hạn, bán quyền chọn ngắn hạn (cùng strike).
• Chênh lệch thời gian tạo ra hiệu ứng khai thác Theta từ quyền chọn gần đáo hạn.
• Nếu giá không di chuyển mạnh → quyền chọn ngắn hạn mất giá → sinh lời.

Kết luận

Theta là một “kẻ thù thầm lặng” với người mua quyền chọn, nhưng là đồng minh tuyệt vời của người bán.

Dù bạn là người giao dịch quyền chọn phòng thủ hay chủ động tấn công, việc hiểu và khai thác Theta đúng cách sẽ giúp:

• Tránh được các quyết định mua sai thời điểm.
• Thiết kế chiến lược phù hợp với mức kỳ vọng biến động và thời gian.
• Biến thời gian trở thành lợi thế thay vì rủi ro.

Trong bài kế tiếp, ta sẽ cùng tìm hiểu Vega – chỉ số đo lường mức độ nhạy cảm của quyền chọn với biến động thị trường.