Nền kinh tế TQ không mạnh như bạn nghĩ

Không hiểu tại sao gần đây có rất nhiều sự lo sợ xung quanh về sức mạnh nền kinh tế TQ cũng như là những lo sợ về hiệu ứng lây lan nếu không may nền kinh tế tăng trưởng thần kỳ này bị suy thoái.

Trước tiên, nền kinh tế TQ được xem là thần kỳ vì đã liên tục tăng trưởng kinh tế với con số khoảng 10% hơn chục năm liền, đây là điều rất đáng kính phục và phải nói là thần kỳ trong lý thuyết phát triển nền kinh tế.

Như đã biết, nền kinh tế chỉ phát triển trong 1 khoảng thời gian nhất định mà thôi, sau đó sẽ phải tăng trưởng chậm lại, đó là 1 quá trình tất yếu, 1 nền tảng học thuyết được xem là bất di bất dịch. Cái gì lên cao quá thì nó cũng phải xuống thôi.

Tuy nhiên, nền kinh tế TQ đã làm được 1 chuyện rất kinh khủng khi đã liên tục tăng trưởng hơn chục năm liền với con số khoảng 10%, 1 điều mà phải nói rằng là thần kỳ trong giới kinh tế học.

Tuy nhiên cái giá phải trả cho sự tăng trưởng thần kỳ này cũng không hề rẻ.

Ô nhiễm môi trường cực kỳ trầm trọng

Ở TQ ngày nay có rất nhiều khu dân cư đã không thể sinh sống, các thông tin sau đây là những thông tin do chính tác giả đã thu thập được thông qua các kênh truyền thông nội địa của chính quốc gia TQ. Lý do tại sao làm được à? Đơn giản vì tôi có thể sử dụng thành thạo cả 2 ngôn ngữ thông dụng nhất của TQ ngày nay.

+ Rất nhiều khu vực, không khí không chỉ có màu, mà còn có mùi rất nặng, mặc dù đã đóng kín nhà cửa vẫn có thể nghe thấy mùi kinh khủng. Đa phần đều đã chuyển đi, những ai còn cố gắng trụ lại đều phải đeo khẩu trang liên tục (kể cả khi ăn uống). Báo chí địa phương có lấy mẫu và đem xét nghiệm và phát hiện rằng luồng không khí không chỉ bị ô nhiễm nặng mà còn có chứa rất nhiều chất cực kỳ độc hại cho con người.

+ Rất rất rất nhiều con sông của TQ đã trở nên trầm trọng đến mức độ không thể cứu vãn. Hàng loạt các động vật sinh sống dưới nước và cả xung quanh những con sông đó đều đã phơi xác đầy đường. Và số xác này không ai chịu trách nhiệm về nó cả, vì con sông là rất dài nên nó sẽ chạy dài nhiều tỉnh nhiều thành phố. Người này đổ người nọ, người nọ đổ người kia, còn số xác thối thì vẫn cứ nằm đấy.

+ Các khu hầm mỏ được khai thác triệt để đến mức độ tạo nên những điều không thể khắc phục, tiêu biểu như là những vụ cháy không bao giờ tắt, cứ liên tục âm ỉ ở các khu mỏ than…

Thời gian tăng trưởng đã quá dài

Nền kinh tế TQ đã tạo nên những điều thần kỳ trong suốt 30 năm tăng trưởng, đã đến lúc cần phải chậm lại để tái sinh. Tuy nhiên, TQ vẫn tuyên bố sẽ tiếp tục duy trì đà tăng trưởng cao trong nhiều năm sắp đến. Điều này làm tôi nhớ đến những con bạc ở thị trường chứng khoán, họ cứ hò hét bài ca: “Lên, là lên, là lên”.

Vì muốn duy trì mức tăng trưởng cao, rất nhiều doanh nghiệp đã sử dụng những phương pháp phi đạo đức. Điều này làm cho chất lượng sản phẩm nhất là đồ ăn thức uống rất kém vệ sinh, an toàn…

TQ không thể là nền kinh tế đầu tàu

Nếu chỉ nói chung chung về nền kinh tế thì quả là khó khăn khi nhận xét, chúng ta sẽ tách ra làm 3 phần nhỏ như thế này, nền kinh tế TQ tăng trưởng chủ yếu thông qua 3 phần nhỏ như sau:

Đầu tư vốn – chiếm hơn 50%

Điều này chắc tôi không cần phải nói nhiều, đã có rất nhiều báo nói về những thương vụ TQ mua lại, thâu tóm, xây dựng những cơ nghiệp đồ sộ ở nhiều nơi trên đất nước, và cả ở nhiều quốc gia khác… Trong đó có không ít vụ đầu tư thuộc dạng “không tiện công khai”. Những thương vụ đầu tư thuộc dạng “không tiện công khai” này, đã mang lại những cú lợi nhuận cực kỳ ngoạn mục, và đã góp rất nhiều công sức trong công cuộc tăng trưởng kinh tế trong nhiều năm qua.

Ngoài ra có rất nhiều công trình xây dựng dang dở, những tòa nhà ma, chẳng ai ở. Đúng hơn là ma cũng chẳng dám đến ở, chúng tiêu tốn rất nhiều nguồn vốn, điều này làm cho số liệu GDP tăng trưởng, nhưng thú thật là chẳng có tí giá trị kinh tế nào cả.

TQ tiêu tốn rất nhiều tiền vào xây dựng các cơ sở hạ tầng vật chất, nhưng lại không hề chú trọng đến cơ sở hạ tầng pháp lý. Điều đó cũng giống như là chỉ quan tâm đến phần thể xác mà lại không quan tâm đến phần tâm hồn vậy. Về lâu dài chỉ có thể kết luận ở 2 chữ: “Không bền”.

Xuất khẩu – chiếm khoảng 20%

Xuất khẩu ở TQ không đáng sợ như mọi người lo lắng, con số này khá là khiêm tốn mà thôi, nó chỉ ở mức khoảng 20%.

Xuất khẩu số lượng nhiều, điều đó không có nghĩa là tỷ trọng tiền bạc thu về sẽ nhiều. Chắc hẳn bạn sẽ phải đồng ý rằng bán hàng tấn lúa gạo thì cũng chỉ đổi lại được vài ba cái máy móc tối tân hiện đại mà thôi.

Tiêu thụ trong nước – Khoảng 30%

Điều này là không hợp lý cho lắm với những quốc gia có mức tăng trưởng ngang hàng với nhóm cường quốc. Một cường quốc cần có mức tiêu thụ trong nước hơn 50%.

Nền kinh tế TQ không mạnh như bạn nghĩ

Nhiều người cho rằng, hàng hóa TQ đã, đang và sẽ tiếp tục ngập tràn trên toàn thế giới. Ai bảo bạn là như thế, hàng hóa TQ chưa bao giờ là ngập tràn trên toàn thế giới, mà chẳng qua là những hàng hóa có 3 chữ MADE IN TQ ngập tràn toàn thế giới mà thôi.

Tỉ trọng xuất khẩu mạnh nhất của TQ không phải là nông lâm ngư sản, cũng không phải là gia công mỹ nghệ, cũng không phải là hàng tiêu dùng, quà lưu niệm… Nhóm có tỉ trọng xuất khẩu mạnh nhất của TQ chính là các mặt hàng linh kiện điện tử. Và nhóm mặt hàng có tỉ trọng mạnh nhất này là do các đại gia, các doanh nghiệp lớn ở Mỹ đầu tư vào, chẳng qua là để có thể xuất cảnh, nó phải có 3 chữ MADE IN TQ mà thôi.

Các doanh nghiệp cỡ bự này, họ thừa biết rằng họ sẽ được hưởng những lợi ích không hề nhỏ khi hợp tác với TQ nên họ cũng chẳng tội tình gì mà “phát biểu ý kiến”. Chỉ có những tầng lớp lao động, những doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Mỹ mới phải la làng mà thôi.

Gần đây nhất, chúng ta vừa kết thúc chuỗi ngày noel và tết tây, và thú thật những món hàng hóa vào những ngày lễ này ngập tràn 3 chữ MADE IN TQ. Lần này thì bạn đúng rồi đấy, những hàng hóa này sẽ mang lại lợi ích cho TQ, tuy nhiên con số này chỉ khoảng 12%.

Tức là thế này, nếu người dân Mỹ chi ra 100 đô thì thực tế chỉ có khoảng 12 đô là chạy về TQ.

Nhiều người cho rằng TQ là 1 quốc gia đông dân, nên nó sẽ có 1 thị trường tiêu thụ cực lớn. Tuy nhiên con số tiêu thụ nội địa chỉ là 30% mà thôi, trong khi đó con số tiêu thụ nội địa của Hoa Kỳ là khoảng 70% (Số liệu ở bài phân tích SPY tháng 9/2015).

Nếu thực sự không may, TQ suy thoái sớm hơn dự tính, trước tiên là nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận của các doanh nghiệp có thị trường tiêu thụ ở TQ. Tuy nhiên con số này không cao lắm, chỉ có khoảng 26% doanh nghiệp Mỹ là thuộc dạng này, và đa phần tập trung vào những doanh nghiệp có quy mô trung bình theo tiêu chuẩn của Mỹ.

Và bạn chớ hiểu lầm, các đại gia, các ông bự bự của doanh nghiệp Mỹ sẽ được lợi nhiều hơn khi TQ suy thoái, vì khi đó giá nhân công sẽ rẻ hơn nữa, giá nguyên vật liệu cũng sẽ rẻ hơn. Không ít các doanh nghiệp cỡ bự có rất ít, hoặc thậm chí là không hề có thị phần tiêu thụ rộng lớn tại TQ. Lý do là bởi vì không phải doanh nghiệp Mỹ nào cũng chịu chấp nhận đồng thuận với những quy định lạ đời tại TQ. Bạn không còn nhớ vụ Google sao? Goolge làm quái gì có miếng thị trường tiêu thụ chính quy ở TQ lục địa chứ.

Còn với các doanh nghiệp bự có thị trường tiêu thụ tại TQ thì nó cũng chỉ được xem là 1 trong những thị trường, mất 1 miếng thịt lớn thì đúng là đau thiệt, nhưng dù sao các doanh nghiệp cỡ bự này cũng chẳng đến mức phải chết đói khi TQ suy thoái đâu. Kể cả những cuộc suy thoái tại Mỹ còn chưa làm họ chết được cơ mà.

Lãnh thổ của TQ tuy rộng lớn (9,6 triệu km²), nhưng mật độ phân bố dân cư lại không đồng đều, nói trắng ra là rất chênh lệch. Tập trung rất nhiều dân cư ở các thành phố lớn, và rất thưa thớt ở các vùng khác. Lãnh thổ tuy bự ngang ngửa cỡ Mỹ (9,83 triệu km²), nhưng TQ lại có nhiều khu khó xơi hơn, rất nhiều những chổ như: Núi, hoang mạc, thảo nguyên… Những vùng rất khó sống.

Và cuối cùng trước khi khép lại bài viết này.

Có khi nào bạn thắc mắc những vấn đề đại loại như ở phía dưới này không?

+ GDP của TQ liệu có phải là 1 con số chính xác và đáng tin cậy?

+ Nếu nền kinh tế TQ thực sự là mạnh mẽ như thế thì tại sao phải cắt giảm lãi suất đến những 6 lần trong năm vừa rồi?

+ Nếu kinh tế TQ tốt như mọi người ca ngợi, tại sao giới người giàu lại di cư ồ ạt ra nước ngoài?

+ Nếu nền kinh tế TQ thực sự là tươi sáng, tại sao nguồn tiền lại chạy ra khỏi đất nước TQ?

Có thể là bạn muốn biết thêm.

+ Theo các hãng truyền thông địa phương, thất nghiệp ở TQ cao đến mức đáng báo động, nhưng trên số liệu thống kê lại phẳng và đẹp như mơ.

+ Số lượng dữ trữ vàng của TQ chỉ bằng khoảng 1/5 lần so với Hoa Kỳ.

+ Bằng sáng chế, sự sáng tạo, nhân tài của 2 nước, ai hơn ai thì chắc không cần phải bàn.

+ Vấn đề nợ xấu ở TQ hiện nay đáng lo ngại hơn là so với Mỹ rất nhiều.

Thân chào và hẹn gặp lại các bạn trong các bài viết tiếp theo.