Trong thế giới giao dịch quyền chọn – Options, những nhà đầu tư thành công không chỉ dựa vào việc đoán đúng hướng đi của thị trường. Họ dựa vào các chỉ số định lượng, được gọi là “Greeks“, để hiểu và quản lý rủi ro một cách khoa học. Đây là những biến số xuất hiện trong các mô hình định giá quyền chọn – đặc biệt là mô hình Black-Scholes – giúp nhà đầu tư đo lường độ nhạy cảm của giá quyền chọn với các yếu tố khác nhau như giá tài sản cơ sở, thời gian, biến động và lãi suất.

Các chỉ số Greeks chính

1 Delta (Δ): Đo lường thay đổi giá theo tài sản cơ sở

Ý nghĩa: Cho biết giá quyền chọn sẽ thay đổi bao nhiêu khi giá tài sản cơ sở tăng 1 đơn vị.

Giá trị:

+ Với quyền mua (Call): Delta từ 0 → 1.

+ Với quyền bán (Put): Delta từ -1 → 0.

Ví dụ: Một quyền chọn mua SPY có Delta = 0.6 → nếu SPY tăng 1 điểm, giá quyền chọn tăng khoảng $0.60.

2 Gamma (Γ): Đo lường tốc độ thay đổi của Delta

Ý nghĩa: Cho biết Delta sẽ thay đổi bao nhiêu khi giá tài sản cơ sở tăng 1 đơn vị.

Giá trị: Cao nhất khi quyền chọn ở trạng thái ATM (at-the-money).

Tác động: Khi Gamma cao, Delta thay đổi nhanh → cần theo dõi sát sao để giữ được trạng thái delta-neutral nếu đang hedging.

3 Theta (Θ): Giá trị thời gian mất đi mỗi ngày

Ý nghĩa: Cho biết quyền chọn mất giá bao nhiêu mỗi ngày khi mọi yếu tố khác giữ nguyên.

Giá trị: Luôn âm với người mua quyền chọn, và dương với người bán quyền chọn.

Ứng dụng: Những người bán quyền chọn (ví dụ: chiến lược covered call) có lợi khi Theta cao.

4 Vega (ν): Nhạy cảm với biến động ẩn (Implied Volatility)

Ý nghĩa: Cho biết giá quyền chọn sẽ thay đổi bao nhiêu nếu IV (implied volatility) tăng 1%.

Giá trị: Cao với quyền chọn ATM và thời hạn dài.

Ứng dụng: Khi IV thấp bất thường, nhà đầu tư có thể mua quyền chọn rẻ (long Vega). Ngược lại, khi IV cao, có thể bán quyền chọn để thu premium.

5 Rho (ρ): Nhạy cảm với lãi suất

Ý nghĩa: Cho biết giá quyền chọn thay đổi bao nhiêu nếu lãi suất thay đổi 1%.

Tác động nhỏ, nhưng đáng chú ý khi giao dịch các LEAPS options (quyền chọn dài hạn).

Tại sao Greeks lại quan trọng?

Vai trò của Greeks	Lý do nên dùng
Quản lý rủi ro chính xác	Giúp kiểm soát mức độ ảnh hưởng của thị trường đến quyền chọn
Tối ưu hóa chiến lược	Ví dụ: tìm quyền chọn có Theta cao để thu phí đều đặn
Xây dựng danh mục phức tạp	Quản lý các portfolio delta-neutral, hoặc gamma-scalping hiệu quả
Giao dịch trong sự kiện biến động cao	Dự đoán ảnh hưởng của IV hoặc tin tức đến danh mục quyền chọn

Ví dụ minh họa: Giao dịch quyền chọn SPY

Giả sử bạn mua 1 quyền chọn mua SPY đáo hạn 1 tháng:

Thông số	Giá trị
Delta	0.55
Gamma	0.05
Theta	-0.08
Vega	0.12
IV	18%
Giá SPY	420 USD

+ Nếu SPY tăng lên 421 → quyền chọn tăng khoảng $0.55.

+ Nếu IV tăng lên 19% → quyền chọn tăng thêm khoảng $0.12.

+ Qua mỗi ngày → quyền chọn mất giá khoảng $0.08 nếu mọi yếu tố khác không đổi.

Qua đó, bạn thấy rằng: quyền chọn không chỉ phụ thuộc vào hướng đi của SPY, mà còn chịu ảnh hưởng mạnh từ thời gian và biến động.

Kết luận

Hiểu được các chỉ số Greeks giúp nhà đầu tư quyền chọn nâng cấp tư duy từ cảm tính sang định lượng. Không chỉ giúp dự đoán chính xác hơn, mà còn giúp bạn kiểm soát rủi ro tốt hơn – điều rất cần thiết trong một thị trường nhạy cảm như phái sinh.

Ở các bài viết tiếp theo, chúng ta sẽ đi sâu từng chỉ số Greeks và cách sử dụng thực tế trong từng chiến lược cụ thể.